Een stuurstandrijtuig (of stuurrijtuig) is een rijtuig dat aan één uiteinde van een stuurstand voorzien is.

Vanuit deze stuurstand kan de machinist de locomotief op afstand bedienen. Om de hiervoor benodigde elektrische signalen over te brengen, moeten alle rijtuigen tussen de locomotief en het stuurstandrijtuig voorzien zijn van stuurstroomkabels. Het rijtuig aan de kant van de stuurstand is voorzien van de voorgeschreven frontseinen, naast de bij alle rijtuigen aan-wezige sluitseinen, en een hoorn. Verder is er trek-en-stoot-werk aanwezig. Bij het Benelux-materieel zijn dit de normale buffers en schroefkoppeling, en bij het dubbeldeksmaterieel een BSI-koppeling.

Het voordeel van een stuurstandrijtuig is dat de locomotief bij het eindpunt niet naar de andere kant van de trein gerangeerd hoeft te worden. Slechts de machinist loopt naar de andere zijde van de trein. Een trein die is samengesteld uit een locomotief, een stuurstand-rijtuig en (meestal) gewone rijtuigen heet een trek-duwtrein.

Nederland

Bij de NS werden stuurstandrijtuigen ingezet in treinen van het type ICRm en in het verleden bij de dubbeldekstreinen van het type DDM, DD-AR

België

Bij de NMBS worden stuurstandrijtuigen stuurrijtuigen genoemd en worden type M4, M5 en I11 gebruikt. In 2006 werd het eerste M6 stuurrijtuig geleverd door Bombardier. Vanaf najaar 2007 kwamen deze in reguliere dienst.

Een stuurrijtuig wordt aangeduid met een x en een bagageruimte met een D. Zo is een stuur-rijtuig met plaatsen eerste klas en een bagageruimte (M4) een ADx, met plaatsen tweede klas met bagageruimte (M5) een BDx en zonder bagageruimte (M6) een Bx. Een trein die bestaat uit M6 Bx + M6 + een locomotief type 27 die uitgerust is met een GF-koppeling, wordt gezien als een treinstel. Deze samenstelling zal vanaf 9 december 2009 standaard gebruikt worden op de IC-E-verbinding.

Externe links/verwijzingen

• Stuurstandrijtuigen - nl.wikipedia.org
• Stuurstandrijtuig - Het Utrechts Archief / hetutrechtsarchief.nl

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Stuurstandrijtuig - 31-03-2023