Een stuurstandrijtuig (of stuurrijtuig) is een rijtuig dat aan één uiteinde van een stuurstand voorzien is.

Vanuit deze stuurstand kan de machinist de locomotief op afstand bedienen. Om de hiervoor benodigde elektrische signalen over te brengen, moeten alle rijtuigen tussen de locomotief en het stuurstandrijtuig voorzien zijn van stuurstroomkabels. Het rijtuig aan de kant van de stuurstand is voorzien van de voorgeschreven frontseinen, naast de bij alle rijtuigen aanwezige sluitseinen, en een hoorn. Verder is er trek-en-stoot-werk aanwezig. Bij het Beneluxmaterieel zijn dit de normale buffers en schroefkoppeling, en bij het dubbeldeksmaterieel een BSI-koppeling.

Het voordeel van een stuurstandrijtuig is dat de locomotief bij het eindpunt niet naar de andere kant van de trein gerangeerd hoeft te worden. Slechts de machinist loopt naar de andere zijde van de trein. Een trein die is samengesteld uit een locomotief, een stuurstand-rijtuig en (meestal) gewone rijtuigen heet een trek-duwtrein.

Nederland

Bij de NS werden vanaf 1974 acht stuurstandrijtuigen ingezet in de Beneluxtrein. Deze waren verbouwd uit restauratierijtuigen (WRD) type Plan D en deden dienst tot 1986.

België

Bij de NMBS worden stuurstandrijtuigen stuurrijtuigen genoemd en worden type M4, M5 en I11 gebruikt. In 2006 werd het eerste M6 stuurrijtuig geleverd door Bombardier. Vanaf najaar 2007 kwamen deze in reguliere dienst.

Een stuurrijtuig wordt aangeduid met een x en een bagageruimte met een D. Zo is een stuurrijtuig met plaatsen eerste klas en een bagageruimte (M4) een ADx, met plaatsen tweede klas met bagageruimte (M5) een BDx en zonder bagageruimte (M6) een Bx. Een trein die bestaat uit M6 Bx + M6 + een locomotief type 27 die uitgerust is met een GF-koppeling, wordt gezien als een treinstel. Deze samenstelling wordt vanaf 9 december 2009 standaard gebruikt op de IC-E-verbinding.

Externe links/verwijzingen

• Stuurstandrijtuigen - nl.wikipedia.org
• Stuurstandrijtuig - Het Utrechts Archief / hetutrechtsarchief.nl
• Category:Driving railway coaches of the Netherlands - uit Wikimedia Commons
• Category:Driving railway coaches of Belgium - uit Wikimedia Commons

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Stuurstandrijtuig - 20-01-2024